HANGİ İLAÇ HANGİ YİYECEKLE ALINMAMALI?

17.03.2021

Vücudumuza giren her şey birbiri ile etkileşim halindedir. Buna aldığımız ilaçlarla yiyecekler de dahildir. Yediğimiz yemekler ilaçların etkisini azaltabileceği gibi artırabilir de. Gelin, hangi yiyecekler en çok hangi ilaçlarla etkileşim gösteriyormuş, birlikte bakalım. Vücudumuza giren her şey birbiri ile etkileşim halindedir. Buna aldığımız ilaçlarla yiyecekler de dahildir. Yediğimiz yemekler ilaçların etkisini azaltabileceği gibi artırabilir de. Gelin, hangi yiyecekler en çok hangi ilaçlarla etkileşim gösteriyormuş, birlikte bakalım. 
- Greyfurt-Greyfurt Suyu; En sık sorunla karşılşılan ilaç-besin etkileşmesi greyfurt ve greyfurt suyu ile olan etkileşmadir. Greyfurtun içinde bulunan bir maddeden dolayı, vücudumuza giren ilaçların emilimi artar parçalanıp atılması yavaşlar. İşte bu durumda, ilaç miktarı kanımızda gittikçe artmaya başlar. İlaç miktarı arttıkça da hem ilacın kendi etkisi hem de yan etkileri artar. Bu tür etkileşime giren ilaçlar; kolesterol ilaçları, kalp-tansiyon ilaçları, sakinleştirici-yatıştırıcı etkisi olan ilaçlar, depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, antibiyotiklerin bir kısmı ve doğum kontrol haplarıdır. Örneğin; yüksek tansiyon hastası olan bir kişi, greyfurt suyu içince, ilacın kandaki miktarı artacağı için, tansiyonunu olması gerektiğinden çok daha fazla düşürebilir ve düşük tansiyondan dolayı bayılmalar bile yaşanabilir. Aynı şekilde; depresyon ilacı ile greyfurt etkileşiminden dolayı, ilacın etkisi istenilenden çok daha fazla olacak ve kontrolsüz ilaç dozu nedeniyle ilaç zehirlenmeleri bile oluşabilecektir. Bu nedenle, eğer yukarıda bahsettiğim gruplarda yer alan ilaçlardan kullanıyorsanız, doktorunuza veye eczacınıza danışmadan greyfurt tüketmeyin. 
- Koyu Yeşil Yapraklı Sebzeler; Aslında sağlık açısından oldukça yararlı olan bu besin grubu, kan sulandırıcı ilaç kullananlarda tehlikeli sonuçlar doğurabiliyor. Vücudumuzdaki K vitamini, damarlarımızda ya da dokularımızda bir hasar olduğunda gerçekleşen kanamazı durdurmak üzere çalışır. Koyu yeşil yapraklı sebzeler ise, K vitaminin çalışmasını engelleyerek, hasarlı olan bölgelerde kanamanın durmasını geciktirir. Kan sulandırıcı ilaç dediğimiz, Varfarin ve türevi ilaçlar da, vücudumuzda enzimlere etki ederek, kanın pıhtılaşmasını engelleyerek, kanın sulanmasını sağlarlar ve mutlaka doktor tarafından her kişiye özel, belirli dozlarda verilir. Yani eğer kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, koyu yeşil yapraklı sebzeleri tüketirken daha dikkatli olmalı, düzenli miktarlarda tüketmelisiniz. Aksi takdirde, hem ilaçlar hem de besinler birlikte etki ederek kanın fazlaca sulanmasına ve iç kanamalara sebep olabilir.
- İşlenmiş Etler-Peynir gibi tiramin içeren besinler:  Bazı antidepresan ilaçların vücutta birikmesine neden olarak yan etkilerini artırırlar. Kalpte ritm bozukluğu, tansiyon yüksekliği, başağrısı, kusma, terlemeye, hatta ileri düzeyde ölüme bile neden olabilirler. Tramin içeren besinleri şöyle sıralayabiliriz; eskitilmiş peynir, salam, sosis, sucuk, incir, bakla, lahana turşusu, soya sosu, tavuk veya dana ciğeri ve şarap.
- Tuz ve Tuz Yerine Geçen Tat Vericiler; aynı tuz gibi etki ederek böbreklere zarar verebilirler ve kalp ilaçlarının etkisini azaltabilirler.
- Kafein; en çok kullandığımız ve en çok etkileşime giren gıdalardandır. Kafein, özellikle soğuk algınlığı ilaçlarıyla beraber alındığında sinirlilik, uykusuzluk, çarpıntı, kalp ritm bozukluğu, tansiyon yüksekliği, kabızlık, idrar artışı yapabilir. Ayrıca bronşit hastalarının kullandığı nefes açıcı ilaçların yan etkilerini artırarak kalpte ritim boyukluğu ile ajitasyona neden olabiliyor. Antibiyotiklerden ciproflaksasin ve grubu ile kortizon ilaçları kafeinin parçalanmasını geciktirdiği için, kafein kanda daha uzun süre kalarak yan etkilere neden olabiliyor.
- Alkol; sanılanın aksine alkol bütün antibiyotiklere etkileşime girmez. Alkol kullanımını desteklemiyorum ama alkol alınınca antibiyotik kullanılamaz diye bir kural, her antibiyotik için geçerli değildir. Metronidazol, tinidazol, andtrimethoprim-sulfamethoxazol gibi antibiyotiklerle beraber alkol alınmamalıdır. Ateş basması, başağrısı, bulantı, kusma, çarpıntı yapabilir. Birçok kas gevsetici, antidepresan, uyku ve allerji ilaçlarının yan etkilerini arttırır. Kısacası alkol alınca antibiyotik saatlerini kaydırmayın ya da alkol almak için antibiyotik almaktan vazgeçmeyin. Antibiyotik kullanımı gereken bir hastalığınız varsa, ilacınızı almanız her şeyden daha önemlidir.
Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi, günlük olarak tükettiğimiz pek çok besin aslında ilaçlarla istenmeyen etkileşimlere girerek bize zarar verebilir. Bu neden yiyeceklerimizi de ilaçlarımız gibi görerek, vücudumuza giren her şeye özen göstermeliyiz. Aldığınız bir ilaç sonrasında kendinizi iyi hissetmiyorsanız, eğer herhangi bir konuda şüpheniz varsa da mutlaka doktorunuza veya eczacınıza çekinmeden danışın. 
Herkese sağlıklı, mutlu ve huzurlu bir bahar.
Soru, görüş ve önerileriniz için mail yollayabilirsiniz.Sağlıkla kalın...