Sayı | Ausgabe: 270, 10.04.2024 | Gelecek sayı | Nächste Ausgabe: 10.05.2024


1980 askeri darbeden sonra iki partili sistem kurma isteği olan darbeciler ülke genelinde 10% baraj sistemini getirdiler.
Bu sistem halkın iradesini manupule ediyor ve meclise tam yansıtmiyor. Barajın altında kalan partilerin  - bağımsız adaylara baraj uygulanımıyor – oylar seçim bölgesinde en fazla oyu almış partiye kaydırılıyor ve bu şekilde oyun kaydırıldığı partiye oy vermek istemiyen vatandaşın dolaylı olarak oyu bu partiye yarıyor ve buda milletvekili sayısına yansıyor.
Parlamanter demokrasilerin özünde halkın iradesinin ve tercihinin tamamen olmasa da çok büyük bir ölçüde meclise yansıması yatıyor. Dünyada bulunan hali hazırda ki siyasi yapılarda halk demokrasisi ile yönetilen ülke olmadığı için, genelde parlamenter demokratik modeller uygulanıyor. Halk demokrasisi modeli halkın iradesinin doğrudan yönetime yansımasını sağliyor, ancak diğer modeller gibi bu modelin de zorlukları var. Zira, halk demokrasilerinde (demokrasi asıl kelime anlamı ile zaten halk yönetimidir) veya direkt, doğrudan demokrasilerde dar bölgelerde halk meclisleri oluyor ve karar mekanizmalarına halk dahil ediliyor.
Parlamenter demokrasilerde de halkın iradesinin veya tercihinin manupule edilmeden ve adil bir şekilde meclise yansıması için, barajın tamamen kalkması veya en yüksek 1-2% olmalı. Türkiye‘de 10%. Anayasa Mahkemesi şu an bireysel başvurular üzerine barajı anayasa çerçevesinde incelemeye aldı. Anayasa Mahkemesi gerçekten anayasaya uygun ve demokrasiyi Türkiye’de geliştirecek ve pekiştirecek bir karar alacak olursa barajı mutlaka tamamen kaldırması veye makul bir seviyeye indirmesi gerekiyor.
Aşağıda hangi ülkelerde barajın olup olmadığı ve ne kadar olduğu görülüyor. Türkiye bir çok konuda olduğu gibi bu konuda da demokrasi dersinden geçemiyerek sınıfta kalıyor:
ingiltere: baraj yok, çoğunluk sistemi var.
Belarus: baraj yok, çoğunluk sistemi var.
Fransa: baraj yok, çoğunluk sistemi var. ya bir bölgede %12.5 ya da 2 turlu seçim sisteminde 2. tura kalabilmek gerekiyor.
portekiz: %0
Malta:%0
Lüksemburg: %0
Bosna hersek: %0
Makedonya: %0
İrlanda: %0
Finlandiya: %0
İsviçre: %0
Kıbrıs: %0
Hollanda: %0.67
Danimarka: %2
İsrail: %2
Filipinler: %2
Arnavutluk: %2.5
Arjantin: %3
Ukrayna: %3
Yunanistan: %3
Montenegro: %3
İspanya: %3
San Marino: %3.5
Avusturya: %4
Slovenya: %4
Bulgaristan: %4
Norveç: %4
İsveç: %4 (kendi bölgesinde %12 alırsa ülke barajı uygulanmaz.)
Belçika: %5
Hırvatistan: %5
Çek Cumhuriyeti: %5
Estonya: %5
Almanya: %5 (ya da yerel bölgede 3 koltuk)
Macaristan: %5
İzlanda: %5
İtalya: %5
Letonya: %5
Litvanya: %5
KKTC: %5
Gürcistan: %5
Moldova: %5
Polonya: %5
Romanya: %5
Sırbistan: %5
Slovakya: %5
Rusya: %7
Lihtenştayn: %8
Türkiye: %10 (bağımsız adaylara baraj yok)
Köşe Yazarları | Autoren
Köşe Yazarları | Autoren